หากพิจารณาลักษณะของวัยรุ่นที่ฆ่าตัวตาย เราพบว่ามี 2 พวก พวกหนึ่งมีอาการซึมเศร้า ขณะที่อีกพวกหนึ่งมีอาการขี้โมโห โดยที่วัยรุ่นมักพบอาการขี้โมโหร่วมด้วยมากกว่า การฆ่าตัวตายในวัยรุ่นจำนวนมากเกิดจากความหุนหันพลันแล่นหรือขาดความยับยั้งชั่งใจเสียมาก
หลายปีก่อนผมเคยไปร้านหนังสือมือสองร้านหนึ่ง ได้เห็นหนังสือมือสองในกองหนังสือลดราคา เรื่อง “Orbital perspective” ซึ่งเป็นหนังสือที่กล่าวถึงการเปลี่ยนแปลงชีวิตและความรู้สึกเมื่อครั้งที่ผู้แต่งได้เป็นนักบินอวกาศ และกล่าวถึงปรัชญาการใช้ชีวิตที่เกิดขึ้นเมื่อเขาได้มองมายังโลก และสิ่งที่เกิดขึ้นนี้ไม่ใช่เรื่องบังเอิญส่วนบุคคล แต่มันเป็นการปรับทัศนคติของสมองผ่านการมองมายังโลกอย่างแท้จริง
ดังที่รู้กันว่า วิวัฒนาการ (evolution) เป็นเรื่องของการเอาตัวรอด เกิดขึ้นเพราะสิ่งมีชีวิตชนิดหนึ่งจำเป็นต้องวิวัฒน์ มิเช่นนั้นจะไม่รอดสถานการณ์หนึ่ง ๆ ณ เวลานั้น ๆ แต่ผลจากการเอาตัวรอดนั้นเองที่ได้ทำให้เกิดเรื่องราวต่อ ๆ มาทั้งดีและร้าย พูดง่าย ๆ ว่า ทุกชีวิตมีราคาต้องจ่าย
คู่แต่งงานที่มีลูกจะมีลักษณะความสัมพันธ์แบบสามเหลี่ยมคือประกอบด้วยคน 3 ฝ่าย ได้แก่ พ่อ แม่ และลูก ปัญหาคือเมื่อพ่อและแม่เกิดความขัดแย้ง บ่อยครั้งจะมีการดึงบุคคลที่สามซึ่งก็คือเด็กเข้ามาร่วมในความขัดแย้งด้วย กลายเป็นความสัมพันธ์แบบสามเส้า เพราะสิ่งที่ตามมามักจะเป็นปัญหาที่มากขึ้น
วัยรุ่น (อายุ 12 ปีขึ้นไป) เป็นวัยที่มีอารมณ์เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว อ่อนไหวง่าย บวกกับต้องการเป็นตัวของตัวเองสูง ต้องการอิสระ สิ่งหนึ่งที่คุณพ่อคุณแม่สามารถทำได้คือการจัดสถานที่ในบ้านให้ลูกวัยรุ่นได้อยู่ในโลกส่วนตัว มีอิสระ ไม่มีใครรบกวน นั่นก็คือการมีห้องส่วนตัวนั่นเอง และห้องส่วนตั๊ว...ส่วนตัวที่ว่านี้ก็คือ ‘ห้องนอน’
ในญี่ปุ่นมีวัฒนธรรมที่ส่งเสริมให้เด็กทำสิ่งที่เรียกว่าเป็นงานชิ้นแรก เด็กจะได้รับมอบหมายให้ทำบางอย่างตามลำพัง หากหลายท่านเคยชมรายการญี่ปุ่นที่เข้ามาฉายทางโทรทัศน์ไทยหลายปีมาแล้ว ช่วงที่รายการญี่ปุ่นออกฉาย มีการอภิปรายกันมากว่าหากให้เด็กไทยทำงานชิ้นแรกแบบเดียวกันจะเกิดอะไรขึ้น
ข้อเขียนต่อไปนี้ได้แรงบันดาลใจ ความคิด และเนื้อหาบางส่วนจากบทความ 13 and Depressed : Why Young Teen Girls are at Risk บทความต้นฉบับบอกว่าอุบัติการณ์ของโรคซึมเศร้าในเด็กผู้หญิงอายุ 13 ของสหรัฐอเมริกาสูงกว่าเด็กผู้ชายสองเท่า ทั้งที่เท่า ๆ กันก่อนหน้านั้น ไม่ทราบว่าของประเทศไทยตัวเลขนี้เป็นอย่างไร
มีคำกล่าวกันว่า “หากคุณได้ทำงานที่ชอบ คุณจะไม่ต้องทำงานอีกเลยตลอดชีวิต” (มาจากคำพูดของมาร์ก ทเวน) ซึ่งสื่อความหมายว่าหากเราได้ทำงานที่เราชอบมาก ๆ แล้วเราจะมีความสุข จนเหมือนไม่ใช่การทำงานอีกเลย ถึงคำกล่าวนี้จะเป็นสิ่งที่เป็นจริง แต่ในชีวิตจริงมักมีเพียงไม่กี่คนเท่านั้นที่ได้ทำงานในฝันแล้วอยู่ได้
เราทุกคนเคยมีทุกข์ และเคยพบสถานการณ์เพื่อนฝูง ญาติพี่น้อง หรือคนที่รักกำลังมีทุกข์ ควรทำตัวอย่างไร? หลักการกว้าง ๆ ของเรื่องนี้คือ บ่อยครั้งที่เราเองคือฝ่ายถูกกระตุ้น แล้วพูดหรือทำอะไรบางอย่างออกไป เพื่อปลอบประโลมตัวเอง มากกว่าที่จะปลอบประโลมเขา แต่ที่สำคัญยิ่งกว่าคือ เราไม่ควรปลอบประโลมเขา
ภาวะบกพร่องด้านการอ่าน (dyslexia) เป็นหนึ่งในความผิดปกติของความบกพร่องในการเรียนรู้ (learning disorder: LD) เป็นภาวะที่พบบ่อยในเด็กวัยเรียน ซึ่งในปัจจุบันมีคนที่มีชื่อเสียงจำนวนมาก เช่น ออร์แลนโด บลูม, ทอม ครูซ หรือริชาร์ด แบรนสัน (เจ้าของบริษัท Virgin Records) ได้ระบุว่าตัวเองเป็นคนที่มีปัญหาด้านการอ่านมาก่อน
