ก้าวข้ามปีใหม่พร้อมกับวันเด็กในเดือนแรกของปี ในที่สุดทุกครอบครัวก็กลับเข้าสู่การใช้ชีวิตในปีใหม่ สำหรับพ่อแม่ความสนใจที่จะเลี้ยงดูลูกให้ประสบความสำเร็จไม่เคยเปลี่ยนแปลง พ่อแม่ทุกคนปรารถนาให้ลูกเป็นเด็กดี ประเทศชาติก็ต้องการเด็กดี ซึ่งกลายเป็นคำขวัญวันเด็กที่ทุกคนจดจำได้
พ่อและแม่เป็นคนสำคัญในการเรียนรู้ไปสู่ความสำเร็จของลูก ภายใต้ความท้าทายจากความรู้สึกว่าเลี้ยงลูกในยุคนี้ยากขึ้น พร้อมกับพ่อแม่ที่รู้สึกว่าไม่ค่อยมีเวลา แต่เวลาคุณภาพของพ่อและแม่ยังเป็นเครื่องมือสำคัญ ด้วยการมีปฏิสัมพันธ์กันในครอบครัว และด้วยความเชื่อมั่นในจิตใจความเป็นมนุษย์ จิตวิญาณที่อยู่ภายในครอบครัว ไม่ว่าจะมีอุปสรรคอะไรทั้งพ่อแม่และลูกก็สามารถทำสิ่งที่ฝันและตั้งใจได้
ความเป็นเด็กดีเป็นสิ่งที่ได้รับการปลูกฝังจากครอบครัว การสร้างลูกให้เป็นต้องเริ่มจากการยอมรับในความเป็นตัวตนของลูก ช่วงเวลาที่ผ่อนคลาย เวลาสบาย ๆ ในครอบครัว กิจกรรมในครอบครัว เป็นเวลาที่พ่อแม่สามารถสังเกตลักษณะของลูก ความสนใจ ความสามารถ รวมทั้งจุดแข็งจุดอ่อน ความผ่อนคลายของพ่อแม่ ทำให้การเฝ้ามองเป็นไปอย่างเข้าใจในตัวลูก เป็นโอกาสของการอยู่ร่วมกันที่เด็กรู้สึกดีกับความเป็นตัวของเขา และรู้สึกได้ถึงความเป็นตัวเองที่อาจไม่เหมือนกับพี่น้อง เพื่อน แต่การดึงส่วนที่เขาทำได้ดีออกมาเป็นการสร้างความมีคุณค่าในตัวเองให้กับลูก การสนับสนุนส่วนที่ทำได้ดีพร้อมกับช่วยประคับประคองแก้ไขจุดที่ด้อยทำให้เด็กรู้ว่าเขาเป็นที่รักและมีความหมาย การสร้างความมั่นคงจากภายในจะเป็นรากฐานสำคัญสำหรับการใช้ชีวิตของลูก เด็กที่รู้สึกว่าตนเองไม่ขาดความรักมักเป็นเด็กที่มีจิตใจที่ดี มีความอ่อนโยน มีอารมณ์ที่ปกติ โตขึ้นไม่ไขว้เขวถูกดึงไปทำสิ่งที่ไม่ถูกต้อง
นอกจากสนับสนุนความรักในตัวตนของตนเอง เด็กต้องได้ประสบการณ์ที่จะเห็นคุณค่าของคนอื่นด้วย ลูกต้องเรียนรู้จากสังคมในบ้านจากพี่น้อง ลูกพี่ลูกน้อง ไปสู่การอยู่ร่วมกับเพื่อน มีกิจกรรมร่วมกับเพื่อนวัยเดียวกัน รู้จักรวมกลุ่ม รู้จักการปฏิบัติตัว การเอื้อเฟื้อช่วยเหลือผู้อื่น พ่อแม่ต้องยอมรับที่จะจัดสรรเวลาให้ลูกได้ออกไปเล่น มีกิจกรรมนอกจากการเรียนในห้องเรียน การร่วมกิจกรรมที่เหมาะกับวัย เด็กจะเรียนทักษะการใช้ชีวิต ทักษะสังคมที่ช่วยให้เขาใช้ชีวิตที่อยู่นอกบ้านได้ปลอดภัย เป็นที่รักของคนอื่น และสามารถทำประโยชน์เพื่อส่วนรวม
รักตัวเอง อยู่ร่วมกับคนอื่นได้ เป็นพื้นฐานสำหรับเด็กดี ที่พ่อแม่ต้องพร้อมที่จะเริ่มจากการดูแลตนเองให้ดี สิ่งแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงไปอาจทำให้พ่อแม่รู้สึกกังวลใจ รวมทั้งลักษณะบางอย่างในตัวลูกอาจทำให้พ่อแม่ไม่มั่นใจว่าลูกจะเติบโตได้ พ่อแม่ต้องระมัดระวังความรู้สึกตึงเครียด ความกังวลใจที่มาจากทั้งเรื่องอื่นและเรื่องการเลี้ยงลูก หากไม่ระวังความรู้สึก ความกังวลที่มากเกิน อาจทำให้การดุแลลูกเป็นแบบควบคุม ปกป้อง จนลูกไม่เป็นตัวของตัวเอง หรือพ่อแม่ตึงเครียดจนควบคุมอารมณ์ตัวเองไม่ได้ แสดงอารมณ์ที่รุนแรง ต่อว่า ตำหนิ จนเด็กรู้สึกแย่กับตัวเอง ไม่ชอบบรรยากาศในบ้าน ปัญหายิ่งลุกลามมากขึ้น เด็กจะรับเอาอิทธิพลจากนอกบ้านเข้ามาหล่อหลอมแนวคิด รวมทั้งเข้าหากลุ่มที่อาจทำให้เขารู้สึกดีที่ได้รับการยอมรับ แต่อาจเสี่ยงที่จะร่วมในพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสม
การดูแลอารมณ์ของพ่อแม่ช่วยให้การอยู่กับลูกแบบรับฟังลูกทำได้ดีขึ้น การพูดคุยแบบที่พ่อแม่สามารถรับฟังลูกได้ดี ช่วยให้เข้าใจความต้องการของลูก สามารถตอบสนองความต้องการของลูกได้ เด็กจะมีความเชื่อมั่นในพ่อแม่ พูดคุยปรึกษากับพ่อแม่ได้เวลาที่มีปัญหา การที่พ่อแม่สามารถเป็นที่พึ่งได้ ทำให้เด็กมีทางเลือกเมื่อเผชิญปัญหา ลดความเสี่ยงที่จะทำอะไรที่มีความเสี่ยง และอาจช่วยให้แก้ปัญหาได้ก่อนปัญหาจะลุกลาม
เชื่อมั่นในการเป็นพ่อแม่ อย่ากลัว ลูกอาจเลี้ยงยากในความรู้สึก แต่พ่อแม่เป็นคนสำคัญของลูก ที่สำคัญบริหารเวลาให้ดี ให้มีเวลากับลูกทั้งในกิจวัตรประจำวันและเวลาในช่วงพิเศษ เวลาไปทำกิจกรรมด้วยกัน พื้นฐานการมีปฏิสัมพันธ์ พูดคุยกันในช่วงเวลาที่รู้สึกว่ามีความสุขร่วมกันทำให้เด็กเชื่อมั่นในตัวพ่อแม่ แม้จะมีบางเวลาที่เขาท้าทาย ไม่น่ารักไปบ้าง พ่อแม่ก็สามารถจัดการสถานการณ์ให้ผ่านไปได้ การจัดการลูกในสถานการณ์ต่าง ๆ เป็นการพัฒนาลูกให้มีความสามารถที่จะดูแลตนเอง รู้ว่าอะไรควรอะไรไม่ควร การกระทำทุกอย่างมีผลที่ตามมา รู้จักใช้เหตุใช้ผลมาพิจารณาในการตัดสินใจ
พ่อแม่เป็นที่พักพิงให้ลูกเสมอ เด็กอาจเจอเรื่องที่ไม่ดีจากนอกครอบครัว ทำให้มุมมองที่เขามีต่อโลกบิดเบี้ยวไป พ่อแม่ต้องพักวางเรื่องยุ่งยากในใจตนเอง เมื่อลูกต้องการที่จะคุยกับพ่อแม่ เขาสงสัย ไม่เข้าใจ ไม่สบายใจกับเรื่องที่ประสบมาจากนอกบ้าน ต้องพร้อมพูดคุยแลกเปลี่ยนแทนการตัดบท การบ่นว่า การยุส่ง ท้าทาย ถ้าลูกท้อใจ หมดหวัง ท้อแท้ มีพ่อแม่คอยให้กำลังใจ ให้เชื่อว่าโลกที่ดี โลกที่สวยงามยังคงอยู่ ศรัทธาในการที่จะคงความเป็นคนที่ดีต่อไป
สุดท้าย พ่อแม่คงต้องเปิดใจมองหาสิ่งที่น่าสนใจ สิ่งที่ดีที่จะช่วยในการหล่อหลอมจิตใจลูกให้สงบเย็น และดีงามมาจากภายใน การมีช่วงเวลาครอบครัวที่ทำให้ลูกได้สัมผัสด้านที่เป็นความงดงามจากภายใน ทำให้เด็กคุ้นชินการอยู่ในพื้นที่ที่แตกต่างจากชีวิตประจำวันที่อาจเร่งรีบ อึกทึก วุ่นวาย เวลาดี ๆ อย่างการทำสมาธิด้วยกัน หากทำได้อย่างต่อเนื่องจะช่วยให้เด็กตอบสนองสิ่งที่เข้ามากระทบอย่างมีสติ เป็นวิถีที่จะทำให้ใช้ชีวิตได้ถูกต้อง ความเป็นเด็กดีเป็นความงดงามในการใช้ชีวิตร่วมกันที่ต้องได้จากการปลูกฝังอย่างต่อเนื่องจากพ่อแม่
ภาพประกอบโดย วาดสุข
Resource: HealthToday Magazine, No.189 January 2017
