มะไฟที่พบในประเทศไทยนั้นมีหลายชนิด ชนิดที่เป็นทั้งผลไม้และใช้ทำยาที่น่าสนใจได้แก่ชนิดที่เป็นไม้ไทย คือ “มะไฟ” และชนิดที่นำเข้ามาจากเมืองจีน คือ “มะไฟจีน” โดยผลดิบตากแห้งและรากของมะไฟจีนใช้เป็นยารักษาหลอดลมอักเสบ ใบต้มเคี่ยวกับน้ำใช้สระผมแก้รังแคและรักษาสีผม
มะไฟจีนเป็นพืชจำพวกส้มชนิดหนึ่ง ลักษณะคล้ายมะไฟ ต้องการแสงแดดตลอดทั้งปี และอากาศไม่ร้อนหรือหนาวจนเกินไป นิยมปลูกกันมากทางภาคใต้ของจีน ภาคเหนือของเวียดนาม และที่จังหวัดน่าน ชาวจีนกล่าวว่า ผลมะไฟจีนตากแห้งหรือเชื่อมแห้งสามารถรับประทานแก้หวัด แก้ไอ หรือแก้พิษร้อน ใบสามารถนำไปทำยาขจัดรังแคและรักษาสีผมให้ดำสนิทได้ ทั้งยังมีคุณสมบัติในการรักษาโรคกระเพาะอาหาร แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ แก้หลอดลมอักเสบ และช่วยให้เจริญอาหารอีกด้วย
มะไฟจีน แปรรูป อร่อยลิ้น
มะไฟจีนนอกจากรับประทานผลสดแล้วยังสามารถนำมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ได้อีกหลายอย่าง เช่น ไวน์ น้ำมะไฟจีนพร้อมดื่ม แยมมะไฟจีน มะไฟจีนเชื่อมแห้ง สำหรับคนน่านนิยมนำมาเชื่อม วิธีทำเริ่มด้วยการนำมะไฟจีนมาล้างให้สะอาด ใช้มือบีบเอาเมล็ดออก ผึ่งแดดทิ้งไว้จนผลแห้งหมาดๆ จากนั้นนำผลที่แห้งแล้วมาคลุกกับน้ำเชื่อมหรือน้ำตาลทราย เสร็จแล้วนำไปตากแดดประมาณ 4-5 แดดก็จะแห้งได้ที่พร้อมบริโภค ผลมะไฟจีนที่เชื่อมแล้วจะมีสีน้ำตาลเข้ม
มะไฟจีนเชื่อมมีด้วยกัน 2 แบบ คือ แบบแห้งสนิท จะมีเกล็ดน้ำตาลติดอยู่กับผิวมะไฟจีน ผลไม่ติดกัน เวลาหยิบรับประทานจะไม่เหนียวมือ อีกแบบคือไม่แห้งมากนัก บางคนชอบรับประทานแบบที่แห้งๆ บางคนชอบแบบชื้นเล็กน้อย รสชาติใกล้เคียงกันทั้งสองแบบ แต่ไม่ควรเลือกซื้อผลที่ยังฉ่ำน้ำและมีสีออกดำคล้ำ เพราะยังไม่แห้งดี รสจะเฝื่อน ปัจจุบันมะไฟจีนเชื่อมแห้งเป็นสินค้าที่ขึ้นชื่อประจำจังหวัดน่านที่นักท่องเที่ยวนิยมเลือกซื้อเป็นของฝากติดมือกลับบ้าน
นอกจากนี้ยังมีมะไฟจีนกวน ส่วนผสมและวัตถุดิบประกอบด้วยมะไฟจีนเชื่อมแห้ง 5 กิโลกรัม สับปะรด 1 กิโลกรัม หรือผลไม้ที่ให้รสเปรี้ยว น้ำตาลทรายหรือน้ำตาลปิ๊บ 0.5-1.5 กิโลกรัม ขึ้นอยู่กับความหวานที่ต้องการ เกลือ 20 กรัมแบะแซ 1 กิโลกรัม วิธีทำคือ นำมะไฟจีนเชื่อม 5 กิโลกรัม ผสมกับสับปะรด และน้ำเล็กน้อยในหม้อ คลุกผสมให้เข้ากัน นำมะไฟจีนที่ผสมกับสับปะรดมาปั่นจนละเอียด นำมะไฟจีนที่ปั่นแล้วเทลงกวนในกระทะโดยใช้ไฟอ่อน ขณะกวนให้ผสมน้ำเป็นระยะเพื่อไม่ให้ไหม้เติมน้ำตาลทรายหรือน้ำตาลปี๊บ เกลือ และแบะแซ พร้อมกวนให้เข้ากัน และกวนเป็นระยะ นาน 2 ชั่วโมง จนส่วนผสมทุกอย่างเข้ากันดี และเนื้อเหนียวหนืดจนได้ที่ ก่อนจะบรรจุใส่ถุง
ข้อห้ามใช้ หญิงมีครรภ์ห้ามรับประทาน
Resource : HealthToday Magazine, No.184 August 2016
