โรคเอ็นซีดี (โรคไม่ติดต่อเรื้อรัง เช่น อ้วน เบาหวาน ความดันโลหิตสูง โรคหัวใจและหลอดเลือด มะเร็ง) พีเอ็ม 2.5 (มลพิษในอากาศ) โคโรนาไวรัส (สาเหตุโรคโควิด-19) เป็นภัยคุกคามสุขภาพ เป็นสาเหตุการเจ็บป่วย พิการ และเสียชีวิต ของชาวโลกและชาวไทยในปัจจุบัน เอ็นซีดีและพีเอ็ม 2.5 ทำให้ร่างกายเกิดภาวะ “การอักเสบเรื้อรัง” แม้ไม่มีอาการอะไร แต่ก็ส่งผลให้อวัยวะต่าง ๆ เกิด “การอักเสบเฉียบพลัน” รุนแรงจนเสียชีวิตได้ เช่น ติดเชื้อ
โรคโควิด-19 เกิดปอดอักเสบเฉียบพลันรุนแรงจนเสียชีวิต เป็นต้น ดังนั้น การป้องกันด้วย อ.อาหาร อ.อิริยาบถ เคลื่อนไหวออกแรง ออกกำลังกาย อ.อารมณ์ อ.อากาศ และ การหยุด ส.สูบบุหรี่ ส.สุรา ยาเสพติด (4 อ. 2 ส.) จะช่วยลดโอกาสการป่วยพิการและตายจากเอ็นซีดี พีเอ็ม 2.5 และโคโรนาไวรัส
อ. อาหารชนชาติใด ป้องกัน เอ็นซีดี พีเอ็ม 2.5
คำตอบคือ อาหารชาวกรีกโบราณ หรือ เมดิเตอร์เรเนียน ซึ่งมีการศึกษามากมายสนับสนุนว่า ป้องกันโรคเอ็นซีดีได้ในระยะยาว เช่น ลดโอกาสเป็นอัมพาตลง 40% ในเวลา 4.8 ปี ในผู้ที่ไม่เคยเป็นโรคหัวใจและหลอดเลือด หรือ ลดโอกาสตายจากโรคหัวใจและหลอดเลือด 65% ลดการตายจากทุกสาเหตุ 56% หรือ ลดโอกาสเป็นมะเร็งเต้านม 57% เมื่อเทียบกับอาหารไขมันต่ำ เป็นต้น) การศึกษาผู้เกษียณการทำงานชาวอเมริกันห้าแสนกว่าคน ติดตาม 17 ปี พบว่า ทุก 10 μg/m3 ของพีเอ็ม 2.5 ที่เพิ่มขึ้นสัมพันธ์กับการเพิ่มการตายจากโรคหัวใจและหลอดเลือด 11-17% และการกินอาหารเมดิเตอร์เรเนียนมากกว่า 5 ประเภทขึ้นไป ลดโอกาสการตายดังกล่าวได้
อาหารเมดิเตอร์เรเนียนประกอบด้วยอาหาร 9 ประเภท คือ ข้าวแป้งไม่ขัดสี (เข่น ข้าวกล้อง) ธัญพืช ถั่ว ปลา ผัก น้ำมันมะกอก ผลไม้ ส่วนเนื้อแดง-เนื้อปรุงแต่งกินน้อยมาก สัปดาห์ละชิ้นสองชิ้น และดื่มแอลกอฮอล์บ้าง สำหรับ น้ำมันมะกอก ซึ่งเป็นกรดไขมันไม่อิ่มตัวเชิงเดี่ยว (พวกเดียวกับงา น้ำมันงา น้ำมันรำข้าว น้ำมันถั่วลิสง) มีการศึกษาพบว่า ลดการอักเสบในร่างกายได้ โดยการลดสาร Interleukin (IL)-1 β และ IL-6 ซึ่งสัมพันธ์กับการลดความรุนแรงของปอดอักเสบเฉียบพลัน และการตายที่เกิดจากโควิดข-19 ดังนั้น อาหารเมดิเตอร์เรเนียนก็น่าจะช่วยป้องกันความรุนแรงของโรคดังกล่าวได้ด้วย
การกินอาหารเมดิเตอร์เรเนียนแบบไทย ๆ ก็ให้กินแบบ จานอาหาร 2:1:1+ กล่าวคือ แบ่งจานอาหารเป็นสี่ส่วนเท่าๆ กัน 2 ส่วนเป็นผัก ถั่ว งา (หรือน้ำมันงา) 1 ส่วนเป็นปลา 1 ส่วนเป็นข้าวกล้อง +ผลไม้ +น้ำเปล่าสะอาด นอกจากนี้ ลดการกินเนื้อแดง (Red meat) (เนื้อหมูหรือเนื้อสัตว์ที่ใหญ่กว่าหมู) เนื้อปรุงแต่ง (Processed meat) เช่น ไส้กรอก หมูแฮม เบคอน) งดกินอาหาร-เครื่องดื่มสำเร็จรูป (Ultra-processed food) โดยเฉพาะที่มีรสหวานจัด (ดังรูป)
อดอย่างไรป้องกันโรคฯ
การอดอาหาร (Fasting) หรือ จำกัดช่วงเวลากินอาหาร (Time-restricted feeding) ได้รับการศึกษามากมายที่สนับสนุนว่า ช่วยลดโอกาสโรคเอ็นซีดี เช่น อ้วน โรคเบาหวาน โรคหัวใจ มะเร็ง สมองเสื่อม เป็นต้น โดยกลไกที่สำคัญ 4 ประการคือ เพิ่มการซ่อมแซมเซลล์ (Autophagy หรือ รีไซเคิลเซลล์) เพิ่มความทนทานต่อความเครียด (เช่น การอักเสบในร่างกาย) สร้างพลังงานให้กับเซลล์ และ สร้างการเชื่อมต่อเซลล์สมอง กลไก 2 กลไกแรก เป็นปัจจัยสำคัญในการป้องกันการติดเชื้อ ลดการอักเสบปอดอักเสบรุนแรง และการตายจากโควิด-19
ในช่วงที่อดอาหาร ดื่มน้ำสะอาดได้อย่างเดียว แต่อาจพิจารณาจิบน้ำร้อน ดื่มน้ำอุ่น เพื่อเพิ่มอุณหภูมิในร่างกาย (ในกระเพาะอาหาร) ของเราเกิน 37 องศาเซลเซียส ช่วยลดความหิวได้ดีกว่าดื่มน้ำเย็น แบบแผนการอดอาหารเพื่อสุขภาพ (ดังรูป)
สรุป กินอาหารชาวกรีกโบราณ (เมดิเตอร์เรเนียน) วันละ 2-3 มื้อ อดอาหาร (ดื่มแต่น้ำเปล่า) 12-18 ชั่วโมงต่อวัน ช่วยป้องกันโรคเอ็นซีดี พีเอ็ม 2.5 โคโรนาไวรัส
อิ่มอย่างพอเพียง อดอย่างเพียงพอ ชะลอวัย ห่างไกลโรค
หมายเหตุ ผู้ที่สนใจศึกษาคำสอนของพระพุทธเจ้า เกี่ยวกับ อ.อาหาร เพื่อสุขภาพ รบกวนสมัครสมาชิก LINE@ กลุ่ม: อานาปานสติ โดยส่ง LINE ID มาที่อีเมล์ Somkiat.s@chula.ac.th เพื่อเชิญเข้าร่วมไลน์กลุ่มดังกล่าว ทุกวันพุธ สัปดาห์แรกของทุกเดือน เวลา 11 โมงเช้า จะมีการสนทนาธรรมเกี่ยวกับ อ.อาหาร เรื่องสองมื้อ
ตามคำสอนของพระพุทธเจ้า ทางอินเตอร์เน็ต
