คุณพ่อคุณแม่จำนวนมากมีปัญหาเรื่องเรียกลูกทำอะไรลูกก็ไม่ทำ สั่งอาบน้ำ ไม่อาบ สั่งแปรงฟัน ไม่แปรง สั่งอะไรก็จะไม่ได้อะไร หลายครั้งคุณแม่ตะโกนสั่งจากหลังบ้านมาหน้าบ้าน แล้วคาดหวังว่าลูกจะทำ อย่าว่าแต่ลูกไม่ทำเลย คู่สมรสก็ไม่ทำ
การเรียกใช้ลูกและคู่สมรสเป็นกริยาที่เราไม่ควรคาดหวังว่าจะใช้รีโมทคอนโทรลหรือตะโกนสั่งจากระยะไกลได้ มีข้ออ้างเรื่องเสียงไปไม่ถึง ถึงแล้วฟังไม่ชัด ไปจนถึงแกล้งไม่ได้ยินเสียมาก หากตะโกนสั่งเด็กแล้วเด็กทำ แสดงถึงความสามารถพิเศษของคุณแม่แท้ ๆ หรือมิเช่นนั้นเพราะชาติปางก่อนทำบุญมามาก
คุณพ่อคุณแม่หลายท่านเชื่อว่าเด็กหูตึง จึงพาไปตรวจการได้ยินที่โรงพยาบาล ทำให้คิวตรวจการได้ยินที่โรงพยาบาลยาวขึ้นโดยไม่จำเป็น ถ้าพูดอะไรกับลูก จากระยะห่างกี่เมตรก็ตาม ถ้าลูกทำเฉย และถ้าเราคิดว่าสำคัญ เราควรสละงานตรงหน้า เดินไปแตะตัวเขา ใช้มือช้อนคางหรือแตะแก้มให้เขาหันมาสบตาเรา ตาตรงกับตา ใบหน้าตรงกับใบหน้า แล้วค่อยพูด สมมติว่ามีงานจะให้เขาทำ ให้ยิ้ม ยิ้มดี ๆ ตาตรงกับตา ใบหน้าตรงกับใบหน้า แล้วพูดว่า “ไปล้างจาน” หรือ “แม่ขอลูกไปล้างจาน” เป็นต้น
เด็กโตอาจจะต้องใช้ประโยคหลัง คือเอาชัด ๆ ว่าใครขอใคร คือแม่ขอลูก ขออะไร ขอให้ไปล้างจาน จะให้สมบูรณ์ก็เติมคำว่า “เดี๋ยวนี้” ตามไปด้วย กลายเป็น “แม่ขอลูกไปล้างจานเดี๋ยวนี้” ไม่ต้องเติมเครื่องหมายอัศเจรีย์ท้ายคำพูด เป็น “แม่ขอลูกไปล้างจานเดี๋ยวนี้!” และไม่ควรเปลี่ยนฟอนต์หนาโบลด์ดำขยายใหญ่ด้วย เป็น “แม่ขอลูกไปล้างจานเดี๋ยวนี้!” พูดธรรมดา ๆ ก็พอ แต่ก็ไม่เหยาะแหยะ “ลูกจ๋า ลูกขา ไปล้างจานนะคะ ลูกขาาาา” แบบนี้ก็ไม่เอา เสร็จแล้วจูงมือไปเลย
งานหลายชนิด รวมทั้งงานบ้าน เราไม่สั่งแต่ปากในตอนเริ่มต้นของชีวิต หรือแม้กระทั่งเมื่อเป็นเด็กโตแล้วเราก็ไม่ควรสั่งแต่ปาก ขั้นตอนสมบูรณ์ในการฝึกหรือสอนเด็กให้ทำงาน โดยเฉพาะอย่างยิ่งการทำงานบ้าน ประกอบด้วย
- ทำให้ดู
- จับมือทำ
- ทำด้วยกัน
- ปล่อยเขาทำ
ตอนเป็นเด็กเล็กเริ่มฝึกทำงานบ้านใหม่ ๆ อาจจะต้องทำครบทั้ง 4 ขั้นตอน คือเริ่มต้นด้วยการทำให้ดู แต่ถ้าเป็นเด็กโตขึ้นบ้างแล้วอาจจะลัดขั้นตอนไปที่จับมือทำหรือทำด้วยกันได้ขึ้นกับความร่วมมือของเด็กแต่ละคน ทั้งหมดนี้อยู่ภายใต้หลักการ modeling นั่นคือเด็กเรียนรู้ด้วยการเลียนแบบ เมื่อเขาทำ เราตามด้วยรางวัล ซึ่งทำได้ทั้งที่ไม่เป็นวัตถุหรือให้วัตถุ ได้แก่ คำชม กอด หอมแก้ม อุ้ม หรืออมยิ้ม 1 แท่ง ภายใต้ข้อเท็จจริงที่ว่าฟันผุรักษาได้
ปัจจัยความสำเร็จเรื่องนี้ขึ้นกับความใส่ใจในตอนแรก นั่นคือคุณพ่อคุณแม่สละเวลาส่วนตัว วางงานของตัวตรงหน้าลง แล้วเดินไปแตะตัวเขาทันที คำสำคัญคือคำว่า “ทันที” เพื่อฝึกให้เด็กเห็นความสำคัญและประโยชน์ของการทำตามคำขอของพ่อแม่ทันทีที่ทำได้
มิใช่ “เดี๋ยว” “เดี๋ยวก่อน” “ไว้ก่อน” แป๊บหนึ่ง” แล้วคุณพ่อคุณแม่ไม่ทำอะไร ปล่อยเวลาให้เนิ่นนานออกไปจนกระทั่งตัวเองเป็นฝ่ายอารมณ์เสียแล้วเริ่มบ่นหรือดุด่า ทำให้บรรยากาศและสถานการณ์แย่ลง เท่ากับวางเงื่อนไขให้เสียงพ่อแม่ตามมาด้วยอารมณ์ขุ่นมัวของบ้าน และทำให้การทำงานอันควรเป็นหน้าที่ของเด็ก ๆ กลายเป็นประเด็นไม้เบื่อไม้เมาในบ้าน
เรียกใช้ ไปทำเลย แม่ยิ้ม ลูกได้ไอติม ครอบครัวจึงจะมีความสุข
Resource : HealthToday Magazine, No.199 November 2017
