ทางปฏิบัติเพื่อลดผลกระทบจาก PM2.5 – เดินจงกรม

ผศ. นพ.สมเกียรติ แสงวัฒนาโรจน์ อดีตหัวหน้าสาขาวิชาอายุรศาสตร์หัวใจและหลอดเลือด ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

0
2952
เดินจงกรม

อานิสงส์ข้อที่ ๓ ของการเดินจงกรมที่พระพุทธเจ้าสอนไว้ คือ อาพาธน้อย (เจ็บป่วยน้อย) (ฉบับหลวง ๒๒/๒๙)

การเดินสัมพันธ์กับการลดปัจจัยเสี่ยงโรคหัวใจและหลอดเลือด เช่น โรคอ้วน ความดันโลหิตสูง ไขมันผิดปกติ
เบาหวาน1 ลดโอกาสเป็นมะเร็งบางประเภท เช่น มะเร็งลำไส้ใหญ่ มะเร็งเต้านม มะเร็งตับอ่อน เป็นต้น

การศึกษาไปข้างหน้าแบบสุ่มมีกลุ่มเปรียบเทียบที่เรียกว่า randomized controlled trial ในชาวอังกฤษ
วัยกลางคนและสูงอายุ พบว่า การเดินเฉลี่ย 7,000-7,500 ก้าวต่อวัน (โดยใช้เครื่องนับก้าวหรือ pedometer) แล้วเดินเร็วเพิ่มขึ้นอีก 3,000 ก้าวใน 30 นาทีทุกวัน (3000/30) เป็นเวลา 4 ปี ลดโอกาสเป็นโรคหัวใจและ
หลอดเลือด 76% หรือ 1 คน ทุก ๆ 59 คนที่เดินดังกล่าว (เมื่อเทียบกับกลุ่มที่ไม่ได้เดิน 3000/30)

อีกการศึกษาไปข้างหน้าในชาวแคนาดาหกพันกว่าคนพบว่า เดินมากกว่า 7,500 ก้าวต่อวันขึ้นไปสัมพันธ์กับการลดน้ำหนัก ความดันโลหิต ไขมันผิดปกติ และการอักเสบ แต่ถ้าเดินมากกว่า 10,000 ก้าวต่อวัน จึงลดน้ำตาลในเลือด (ป้องกันเบาหวาน)2 

ดังนั้น เดินจงกรมวันละ 7,000 ก้าว และ เดินจงกรม (เร็ว) 3000/30 (เดินประมาณ 2 ก้าวต่อวินาที) อีก 25-30 นาที น่าจะช่วยลดโอกาสเกิดโรคที่เป็นผลจากมลพิษในอากาศ PM2.5 ได้

พระพุทธเจ้าสอนให้ “ชำระจิตให้บริสุทธิ์จากธรรมอันเป็นเครื่องกีดกั้นด้วยการจงกรม และการนั่งตลอดวัน จนถึงปฐมยามแห่งราตรี”(ฉบับหลวง ๑๒/๔๖๗) หมายถึง ให้เดินจงกรมและนั่ง สลับกันทั้งวัน จนถึง สี่ทุ่ม ด้วยการทำใจให้บริสุทธิ์จากธรรมเครื่องกั้นปัญญา คือ นิวรณ์ห้าประการ อันได้แก่ 1. กามฉันทะ(ความยินดีในความคิดที่อยากดู ฟัง ดม ชิม สัมผัส ในรูป เสียง กลิ่น รส สัมผัสที่น่ารักใคร่ น่าพอใจหรือกามคุณ ๕) 2. พยาบาท (ความคิดปองร้ายผู้อื่น) 3. ถีนมิทธะ (ซึมเศร้า เหงาง่วง) 4.อุทธัจจะกุกกุจจะ (ฟุ้งซ่านรำคาญใจ) และ วิจิกิจฉะ (ความลังเลสงสัยในคำสอนของพระพุทธเจ้า): จงกรม คือ การเดินโดยละนิวรณ์ห้า นั่นเอง

สรุปคือ เวลาเดินหรือนั่งอยู่ ถ้ามีความคิดเรื่องความอยากในกามคุณ 5 พยาบาท ง่วงหาวนอน ฟุ้งซ่าน รำคาญใจ หรือความสงสัยเกิดขึ้น ก็ให้รีบละ รีบทิ้งความคิดนั้นเสีย กลับมารู้ การเดินและการนั่ง ทั้งวันทั้งคืนจนถึงสี่ทุ่ม ทุกชั่วโมงที่นั่ง ลุกมาเดินจงกรมสัก 500 ก้าว 15 ชั่วโมง ก็เดินได้วันละ 7,500 ก้าว แล้วเดินเร็ววินาทีละ 2 ก้าว อีก  25-30 นาที (ให้ได้ 3,000 ก้าว) ก็ช่วยป้องกันภัยที่เกิดจากมลพิษ PM2.5 ได้

ข้อมูลอ้างอิง:  1. Br J Sports Med 2018;52:769-775. 2. Prev Med 2018;107:69-74

อ่านบทความที่เกี่ยวข้อง